Vergelijken. Iedereen doet het, maar waarom eigenlijk? Je wordt er meestal niet gelukkiger van. Want wanneer je jezelf vergelijkt met iemand anders, kom je er niet zo goed vanaf. Je legt je eigen gebreken onder een vergrootglas, maar bij de ander leg je de talenten onder datzelfde vergrootglas. En daar heb je het al. Je bent in de valkuil van het vergelijken gevallen.
Onbewust en automatisch
Het gaat zo onbewust en automatisch. Pas wanneer je je vervelend voelt, merk je dat je in de valkuil bent gestapt. Bewustzijn brengt dat bij je teweeg. Het zou alleen zo fijn zijn als dat bewustzijn wat eerder kwam. Zodat je je er niet te lang rot onder voelt.
Je bewust zijn van deze valkuil kost tijd. Het lijkt alsof het er zo vanzelf in geslopen is bij je. Maar dat is helaas niet waar. Waar begint de valkuil van vergelijken? Dat begint al in onze jeugd. Toen je nog klein was en alleen bij je moeder was, was er niets aan de hand. Je kon de wereld aan, iedereen vond je schattig en lief. Je blaakte van zelfvertrouwen. Jij was het centrum van de wereld, dus als er al sprake was van vergelijken, dan won je het glansrijk!
Andere kinderen
Maar toen kwamen de momenten dat er andere kinderen bij kwamen. Bijvoorbeeld op de peuterspeelzaal, de kinderopvang en later op school. Daar zijn normen waar je je op dat moment nog helemaal niet bewust van bent. Maar ze gelden wel. En als je je aan de ongeschreven regels hield, dan had je de voorkeur boven een kind wat zich niet aan de ongeschreven regels hield. Dat zijn de eerste momenten waarop je je aan ging passen en waarop je je realiseerde dat er zoiets bestond als winnen en verliezen. Winnen wordt nog steeds verbonden met goed en prettig, terwijl verliezen slecht en vervelend is.
En aangezien niemand zo streng is voor jezelf als jij, is de vergelijking bij voorbaat al gedoemd om te mislukken. De lat die je voor jezelf hanteert ligt vaak vele malen hoger dan de lat die je voor anderen hanteert.
Referentiekader
Omdat je als kind nog geen referentiekader hebt, betrek je alles op jezelf. Op die manier vorm jij je eigen referentiekader. Je legt verbanden tussen gebeurtenissen en wie je bent/wat je kunt. Maar deze verbanden hebben meestal geen relatie met elkaar. Ook al denk jij van wel. En hoe vaker je deze verbanden geloofd, hoe meer het een (belemmerende) overtuiging vormt.
Hoe kan je dan voorkomen dat je in deze valkuil belandt?
Ik weet niet zeker of je dat helemaal kunt voorkomen. Maar je kunt je bewustzijn vergroten en sneller herkennen dat je weer in de valkuil zit. Want pas wanneer je weet dat je erin zit, kan je eruit komen.
Hieronder leg ik je in 5 tips uit hoe jij steeds sneller uit deze valkuil kunt komen.
Tips:
- Weet dat er altijd iemand zal zijn die mooier, slimmer, knapper, grappiger, rijker, minder problemen, leukere kinderen, een mooiere auto, een mooier huis, gavere vakanties, etc, etc, is en heeft dan jij. Vergelijken is dus totaal zinloos. Wanneer je jezelf betrapt op vergelijken… STOP DAN!
- Weet dat jij ook altijd mooier, slimmer, knapper, grappiger, rijker, minder problemen, leukere kinderen, een mooiere auto, een mooier huis, gavere vakanties, etc, etc, bent en hebt dan iemand anders. Deze mensen zullen dus ook jouw talenten en rijkdommen onder een vergrootglas leggen.
- Waardeer jezelf op de juiste waarde. Niemand is perfect en niemand is een totale mislukking. Durf trots te zijn op jouw talenten en wat je bereikt hebt. Helaas leven we hier in NL in een calvinistische cultuur waar nog steeds geldt ‘doe maar normaal, dan doe je al gek genoeg’ en waar het niet op prijs gesteld wordt wanneer je je hoofd boven het maaiveld uitsteekt. Deze valse bescheidenheid (het heet niet voor niets vals zeg ik altijd) beroofd jou van je Zelfvertrouwen en Geluk. Wees mild voor jezelf als het gaat om je minder handige kanten en wees vooral trots en omarm je handige kanten.
- Wees dankbaar voor alles wat je hebt. Misschien heb je deze al vaker gehoord. Maar wat je in het licht zet, dat is zichtbaar. Dus wanneer jij je focust op waar je allemaal dankbaar voor mag en kan zijn, dan ervaar je de rijkdom van alles wat je hebt bereikt, alles wat je hebt, alles wat je hebt geleerd en alle cadeaus die je hebt gehad. Je bent dan zo druk bezig met al het moois wat je hebt in je leven, dat je geen tijd en aandacht meer hebt om jezelf kleiner te maken. Of je beperkingen onder het vergrootglas te leggen.
- Creëer je eigen spelregels. En vertel er zo min mogelijk mensen over. Wanneer je je spelregels verzint die zijn zoals jij je leven leeft, dan heb je bij voorbaat al gewonnen. En wanneer jij de enige bent die jouw spel speelt, is er niemand om je mee te vergelijken.
Bovendien, je kan niet iemand anders zijn en niemand kan jou zijn. Daarmee maak je vergelijken al direct overbodig. En geef je jezelf toestemming om blij te zijn met jezelf. Met alles wat je hebt en wat je niet hebt. En met alles wat je bent en niet bent.
- Omdat ik het niet kan laten nog een extra tip.
Zet groene krullen in plaats van rode strepen. Oftewel; let op alles wat goed gaat. We zijn zo geneigd om te kijken naar wat er niet goed gaat en wat we beter hadden moeten doen. Wees daar klaar mee. Zorg dat je gaat letten op wat er allemaal wel goed gaat. Dat kan je bijvoorbeeld doen door aan het einde van de dag minimaal 3 successen van jezelf te benoemen of op te schrijven. Hiermee programmeer je je brein om op zoek te gaan naar alles wat goed gaat en wat er fijn is. Op den duur heeft je brein veel meer oog voor de dingen die wel goed gaan in plaats van voor de dingen die niet goed gaan. Zelf ben ik hier 10 jaar geleden mee begonnen. En inmiddels sluit ik iedere dag af met minimaal 25 successen van die dag. Mijn brein heeft het begrepen. En jouw brein kan dat ook.
Hoe stap jij uit jouw valkuil van vergelijken? Deel hieronder en inspireer!